Os medios de comunicación trouxeron nas últimas semanas abundante colleita de noticias sobre os impactos da globalización: crecemento espectacular de países emerxentes á vez que aumentan as desigualdades, peche dalgunhas actividades en países desenvolvidos, balance negativo das ganancias salariais simultaneamente a crecementos espectaculares dos beneficios declarados polas grandes empresas, isto debería levar a unha reflexión sobre os instrumentos de que dispomos os cidadáns da píe para a defensa eficaz dos nosos intereses. Os que vivimos dun salario tivemos desde a revolución industrial como principal instrumento aos Sindicatos e xorde unha pregunta: ¿continua sendo o Sindicato unha ferramenta eficaz?Nos termos actuais o proceso de globalización ofrece máis ameazas que oportunidades ata cando falamos dos cidadáns de países considerados centrais, moito peor pode ir para os dos países periféricos, o actual modelo imperante é o que impulsan as ideoloxías “neocons" e devén en deslocalizacións industriais, abuso dos recursos ambientais e desregulación salvaxe disfrazada dunha liberdade de mercado inexistente e imposible. Para impulsar un modelo alternativo menos agresivo é imprescindible a democratización do Poder, nese terreo unha das poucas ferramentas sociais existentes son os Sindicatos e evidentemente os cidadáns non poden prescindir de ningunha das súas oportunidades de defensa. Aínda que tardíamente algún paso estase dando na boa dirección, a creación durante 2007 da Confederación Sindical Internacional (CSI) por 306 centrais sindicais de 154 países pode permitir agrupar algunha forza importante para intentar controlar as forzas comerciais desatadas e só manexadas por uns poucos: os donos das transnacionais. Un dos impactos máis evidentes do proceso de globalización é a deslocalización industrial en busca de custos salariais non xa menores senón ridículos, sen que os traballadores dos países obxecto de nova implantación obteñan outro beneficio que a supervivencia en condicións infrahumanas. Os Sindicatos atoparon algunha solución paliativa: os Acordos Mundiais de boas practicas; é claro que quen dispón da mínima forza necesaria para levalos adiante son os Sindicatos implantados nos países centrais, os posibles interlocutores son as transnacionais cuxo éxito depende da súa imaxe fronte aos consumidores, especialmente dos consumidores dos países democráticos. Garantir nos países en desenvolvemento, por este tipo de acordos, un salario mínimo, algunhas vacacións, un sistema de protección da saúde, a posibilidade de negociación colectiva, supón unha defensa a medio prazo contra a deslocalización sen medida, tamén a cambio a propia transnacional obtén garantías contra o posible dumping dos seus competidores con menos escrúpulos, ademais este tipo de autorregulación terá influencia na lexislación local. En Europa, en España constatouse unha perdida do poder adquisitivo dos salarios nos últimos anos, con todo isto é menos certo nos colectivos amparados polos convenios, que o manteñen ou gañan algunhas décimas, pero en España só uns 9 dos 20 millóns de traballadores están cubertos por convenios, neses 9 millóns atópanse practícaa totalidade dos afiliados aos Sindicatos. Para corrixir a desigualdade o mecanismo democrático é o chamado salario social (educación, sanidade, seguridade social, servizos sociais) e a consolidación de condicións mínimas como o Salario Mínimo Interprofesional e nestes temas a opinión dos Sindicatos é unha opinión de peso. Así pois debemos chegar á conclusión de que os Sindicatos teñen un papel neste século, tanto no ámbito máis local como no internacional. Por outra banda a forza real dos Sindicatos está na base social, o cidadán no seu papel de traballador pesa moito menos fose dos Sindicatos, a mellor defensa dos intereses individuais = afiliación indispensable. E seguindo por fórmulas, democratización do poder influencia en lexislación influencia no salario social e SMI = participación en política obrigada, quizá sexa o momento de exporse, outra vez, unha presenza máis activa dos Sindicatos no plano político.
Isidoro Gracia