Remataba o
capítulo anterior (IV) dicindo que “a socialdemocracia europea actual aparece
como incapaz de afrontar os retos que lle presenta a mundialización neoliberal.
Incapacidade que poida que remate por seren a súa sentencia de morte –risco que se presenta maior nos países europeos
periféricos- o que sería unha grande desgracia para toda a esquerda europea”.
As evidencias
desa incapacidade son abafantes e numerosas. Si nos países europeos
periféricos, masacrados polas políticas de axuste implantadas co gallo da
chamada crise da débeda soberana, o declinar da socialdemocracia é innegable a
situación nos países europeos centrais non é tampouco –quizás coa excepción
temporal de Francia- moi favorable a socialdemocracia.
As causas dese
declive, que veñen de lonxe –como sinalei no capítulo II-, hai que buscalas na resposta liberal que unha grande parte
da socialdemocracia europea –Partido Laborista inglés (T. Blair), Partido
Socialdemócrata alemán (G. Schroder), Partido Socialista español (R. Zapatero),
Partido Socialista portugués (J. Sócrates), Partido Socialista grego (A. Papandreu)... - deu
a situación económica creada pola mundialización –tanto na fase expansiva anterior como na
actual crise- tal como dixen con anterioridade –capítulo IV-.
Unha
socialdemocracia que non so se mostrou incapaz de poñer freo aos excesos do capital financeiro –auténtico motor da
mundialización- e as grandes empresas
senón que favoreceu a súa expansión e dominio ao tempo que sentaba as bases do
deterioro das condicións de vida e traballo das clases populares (rendas medias
e baixas) nos seus países.
Unha
socialdemocracia cuxos dirixentes –con honrosas excepcións todo hai que dicilo:
hai está o caso do PSF (partido socialista francés)- abafaron e seguen abafando a posibilidade da necesaria renovación
interna. O dominio dos aparatos sobre os militantes e os simpatizantes está
evitando que se produzan os necesarios cambios colaborando deste xeito a que o
desprestixio medre entre a cidadanía –como se comproba en tódalas enquisas e se
confirma nos distintos procesos electorais- e se prolongue e amplíe o declive
socialdemócrata.
As políticas
económicas –tanto no plano fiscal, como monetario e comercial- aplicadas polos
respectivos equipos económicos da socialdemocracia gobernante en Europa nos
derradeiros vinte anos foron tipicamente neoliberais. Dende T. Blair a R.
Zapatero, pasando por G. Schroder, J. Sócrates, A. Papandreu..... os seus
respectivos gobernos seguiron a axenda
neoliberal que –como expuxen no capítulo anterior- pon o acento na
“liberdade de circulación de capitais, de investimento e de comercio”, que
supón a primacía dos chamados “mercados” sobre os gobernos e os parlamentos elixidos
democraticamente, que esixe a reducción ao mínimo do gasto público e a
liberalización e desregulación dos mercados laborais como liñas xerais. Axenda
que supón desmontar o estado de benestar e fomentar unha crecente desigualdade
social –que foran algunhas das principais sinais de identidade da
socialdemocracia europea-
Esta
socialdemocracia liberal durante os seus
anos de goberno -e aí están as
hemerotecas para confirmalo- favorecería a liberalización
financeira que está na orixe das crises financeiras sistémicas que se
repiten con regularidade con as consecuencias económicas e sociais coñecidas.
Sería un goberno laborista inglés (Blair-Brown) quen lle daría un enorme
impulso ao centro financeiro da City de Londres coñecido como o maior centro
mundial de especulación financeira ao tempo que defendía con enorme tesón a
liberalización financeira iniciada baixo os mandatos de Reagan e Thatcher e
liderada polas institucións financeiras internacionais (FMI, BM). Unha
estratexia que a maioría da socialdemocracia europea xamais cuestionou.
Outro goberno
socialdemócrata da época, neste caso corresponderíalla a socialdemocracia alemana (Schroder) sería quen consolidaría un
modelo de política económica apoiado na explotación das clases populares
facilitada pola liberalización e
desregulación dos mercados laborais –como xa fixera o goberno laborista
inglés-. Unha estratexia que, a par que empobrecía cada vez a mais
traballadores alemáns, abriría a porta ao estancamento económico en Alemana
que, pola súa relevancia, estenderase a toda a eurozona.
Unha axenda
neoliberal que sería plenamente asumida pola socialdemocracia española (Zapatero). O goberno económico da época
(Solbes, Salgado) defendería que había que baixar
os impostos (“subilos impostos non é de esquerdas”) e reducir a súa
progresividade, frear o crecemento do
gasto público –pensións, emprego público e gasto social-, reducilos salarios e desregular os mercados
–empezando polo financeiro e seguindo polo laboral- para que “teñan confianza”.
Unha estratexia que si durante a fase expansiva da economía, provocada polas
burbullas inmobiliaria e crediticia, pareceu teren éxito mostraría toda a súa
inutilidade con o estoupido daquelas.
Unha axenda
neoliberal que as socialdemocracias dos
países europeos periféricos (España, Grecia e Portugal), acentuarían como
resposta a crise das “débedas soberanas”. Estas socialdemocracias (Zapatero,
Sócrates, Papandreu) non cuestionarían o
dogma neoliberal de que os problemas financeiros dos seus respectivos
países –reflectidos nuns hipotéticos excesivos déficit e débeda públicos-
derivaban da “falta de confianza” dos
mercados cara eses países e eses gobernos. Unha falta de confianza
hipoteticamente debida a existencia de uns gastos públicos excesivos e uns
mercados laborais moi ríxidos por mor de un excesivo poder sindical.
As consecuencias
destas estratexias para a socialdemocracia deses países están a vista:
expulsadas do goberno (Gran Bretaña, Alemana, Grecia, Portugal, España..) pola
retirada do apoio de un electorado moi indignado con esas políticas, atravesan
unha etapa crítica con perda crecente de
apoio social e nunha encrucillada político-ideolóxica a que non se ve sexan
quen de presentar alternativas.
Unha encrucillada
político-ideolóxica, unha desorientación estratexia –a que non é allea a súa
incapacidade, ou falta de vontade, para crear as necesarias alianzas internacionais cando menos a
nivel europeo- que se acompaña dun “peche
de filas” polas elites dirixentes que dan pe a pensar que o futuro da
socialdemocracia en moitos países europeos apareza, hoxe en día, como moi escuro,
sendo suaves.
Manoel Barbeitos
Alcantara
No hay comentarios:
Publicar un comentario