El cazador de elefantes

Antonio Elorza ten escrito (14 de abril de 2014) que segundo Santiago Carrillo, había unha trama política, impulsada polo Rei, para un goberno de concentración. (...) O informe de 26 de marzo de 1981 a Helmuth Schmidt do embaixador alemán... sinalado por EL PAIS, segundo o cal o Rei, sobre o golpe: 1) non se mostrou contrario os seus protagonistas: "é máis, mostrou comprensión, cando non simpatía"; 2) "Os cabecillas -dixo- só pretendían o que todos desexábamos": orden; 3) Aconsellara reiteradamente a Suárez "que atendera ós plantexamentos dos militares; ata que estes decidiron actuar pola súa conta". O relato de Carrillo a García Montero e Lagunereo cerra o círculo: existira unha trama política, impulsada polo rei, para un goberno de concentración presidido por Armada (presión rexia para traelo a Madrid), e aínda cando o Rei preferise a solución Calvo-Sotelo o dimitir Suárez, Armada ensaiou o golpe, que facasou por Tejero. O constitucionalismo do Rei ante TVE e os capitáns xenerais foi claro; a súa actuación precedente, cuestionable, como Rei que quixo indebidamente reinar, en medio do "ruido de sables".

A noite en que o rei Juan Carlos de Borbón parou o golpe de Estado coa súa comparecencia en televisión, non fixo outra cousa senón cumplir co seu deber legal, o cal é de agradecer non obstante, pero a monarquía española, en xeral, ten sido máis unha rémora que un factor de progreso. 

O citado rei, a pesar de ter sido formado durante a ditadura e polos esbirros do ditador, probablente ten certas conviccións democráticas, algo que non tiña o seu pai, segundo ten demostrado o historiador Javier Tusell, nin o seu avó, o rei Alfonso XIII, que autorizou un golpe de estado en setembro de 1923 para prolongar un estado de cousas que non arranxou cos graves problemas do país; tamén para evitar que un informe parlamentario, levado a cado polo deputado Picaso, revelara as responsabilidades do rei nos desastres militares -que custaron moitas vidas- no norte de África. 

Noutro orden de cousas, a casa real non ten dado precisamente exemplo de honradez nos comportamentos de varios dos seus membros: o propio rei Juan Carlos de Borbón viuse na necesidade de pedir perdón por dedicar parte do seu tempo o que non debía, así como unha das súas fillas enriqueceuse a costa de caudais públicos xunto co seu esposo. O de menos aquí é se será xulgada, condenada ou exculpada: o convencemento moral da cidadanía -creo interpretar- é que delinquiu gravemente, como así o fixeron os seus socios. 

O rei Alfonso XIII, cando se exiliou de España en 1931, levouse consigo unha riqueza da que nunca se aclarou a súa licitude. En realidade non hai rei que non poña a salvo os caudais necesarios para levar unha vida relaxada en caso de perder a coroa. Iso mesmo debeu pensar Alfonso XIII, como a súa aboa Isabel II e a rexente María Cristina de Borbón, que desde o exterior conspiraría para poñer todas as dificultades á democratización de España, conseguíndoo coa inestimable colaboración de dirixentes políticos no interior.

A monarquía é unha institución que leva consigo unha certa sacralización das persoas que a encarnan. O mesmo artigo 56º.3 da Constitución española vixente, sinala que "a persoa do Rei é inviolable e non está suxeita a responsabilidade". En dito artigo, os lexisladores non matizaron que tal norma debía ser interpretada para os actos públicos ou oficiais do rei, é dicir, en tanto que tal, pero non na súa esfera privada. Porque se o rei delinque, será de aplicación este artigo? Que eu saiba non ahi intérprete constitucional que se teña pronunciado o respecto, o que debera ser tido en conta para cando se reforme a actual Constitución. 

Non sabemos o patrimonio do anteior Xefe do Estado, o rei Juan Carlos de Borbón. Porque de ser certo que o seu pai viviu na "indixencia" en Portugal, o que xa está demostrado que non é tal, cales son os bens monetarios, en valores e patrimoniais do citado ex-Xefe do Estado, a súa orixe e licitude? Por que non pode a nación sabelo? Unha persoa particular non ten por que dar conta a ninguén -salvo ás autoridades e en casos predeterminados pola lei- das súas operacións mercantís e financieiras, pero alguén que ocupou a máxima maxistratura do Estado debe estar libre de toda sospeita tamén neste materia. O feito de que a casa real, o propio "interesado", sexa renuente e incluso reacio a facilitar esa información o país, di moi pouco sobre a honorabilidade que se lle supondría.

O actual rei de España non parece interesado en poñer en cuestón un patrimonio do que -o fin e o cabo- é potencial herdeiro. Cazar elefantes, aínda durante o tempo de traballo, non é o peor que se pode facer. En cambio si é imperativo dar contas da riqueza acumulada cando esta se formou en pleno exercicio de tan alta maxistratura. 

L. de Guereñu Polán.