Fai uns días o
BCE –Banco Central Europeo- decidiu intervir do novo no mercado monetario e,
segundo co guión neoliberal que defende e proclama, proceder a baixar o tipo de
xuro do 0,05% ao 0% e aumentar a 80.000 millóns de euros a compra de bonos. No
fondo estas medidas responden ao mesmo guión de sempre: o temor a unha
deflación. Unha deflación que xa esta presente en España onde a inflación
acumulada ascende ao -2,3% (cunha inflación de -0,2% en febreiro)
mentres na UE aínda que se mantén en termos positivos (0,3%) os fundamentos son
tan débiles que aqueles temores están xustificados.
En distintos
medios suponse que con estas medidas o BCE busca estimulala economía pois agarda
que a nova baixa nos tipos de xuro axude a recuperación do investimento privado
e o consumo das familias. Suponse tamén que estas medidas responden a que o BCE
pensa que o risco dunha nova e grande recesión –realmente nunca saímos da grande
depresión- é moi alto, por non dicir certo.
Pero, unha vez
mais estas medidas non serviran realmente para o que se proclama: que Europa entre na senda do crecemento
económico sostido e da creación de emprego. Non servirán por varias razóns:
1º. Estas medidas
chegan demasiado tarde, algo xa crónico no BCE. Lembremos que a Reserva Federal
mantivo o prezo do diñeiro practicamente
en cero dende o ano 2008 e so ven de subilo recentemente a unha
forquilla entre o 0,25 e o 0,5% logo de que a economía dos USA dera importantes
sinais de recuperación.
2º. Esta
intervención directa na economía ten lugar ao tempo que se manteñen o duro
axuste fiscal –o “austericidio”- e as rebaixas salariais polo que se segue
confiando a recuperación exclusivamente a medidas monetaristas –taxa de
inflación- e comerciais –tipo de cambo-. Algo que, como demostran os
acontecementos dende o estoupido da grande crise (2008) nin favorece o
crecemento nin estimula a creación de emprego.
3º. A
experiencia destes anos mostra que manter un criterio de “barra libre” para os
bancos non repercute nunha recuperación do crédito, basicamente por dúas
razóns: a. Os bancos utilizan esa liquidez para seguir tapando buratos, pagar
débedas e especular coas débedas soberanas, b. Os que deberan seren os principais
destinatarios finais desa liquidez –familias, pequenas e medianas empresas,
comercio polo miúdo- non tiraran do crédito ben por que xa están moi
endebedados e/ou teñen escasa capacidade de endebedamento –caso das familias-
ben por que non venden e ao non vender non invisten –pequenas e medianas empresas e comercio polo
miúdo-.
4º. Que con tal
liquidez nos mercados e tan baixa inflación correse o risco de que se inchen
novas burbullas –xa está pasando- que, como ben sabemos, rematan todas por
estoupar cos conseguintes efectos sobre a economía e o emprego.
Finalmente quero
volver a lembrar algúns criterios relativos a inflación que xa expliquei nun
texto anterior –M. BARBEITOS: Inflación
versus crecemento. Novembro 2015-:
a. A
prolongación de taxas de inflación negativas –de deflación- van sempre unidas a
situacións de depresión económica. Algo que se pode comprobar se acudimos a
historia: finais do século XIX, anos 30 do século XX. Que en España teñamos
unha prolongada taxa negativa é un reflexo da depresión en que se atopa a
economía española.
b. A inflación sole estar ligada á variacións da
demanda agregada –en realidade á relación entre a demanda e a oferta agregadas-.
Nesta fase tanto o consumo das familias, como o investimento privado e o gasto
público –tres compoñentes da demanda- están moi por baixo da capacidade produtiva
real das economías europeas o que fai que os prezos turren a baixa. En termos
macroeconómicos a demanda agregada non medra ao nivel da oferta facendo
baixalos prezos para que ambas se equilibren. Unha confirmación mais de que,
fronte as teses monetarias dominantes, o problema actual é de demanda e non de
oferta: dunha demanda débil e insuficiente que non se recupera por mor do
“austericidio”.
c. Finalmente a actual situación de deflación
deriva en parte da situación do emprego e os salarios. Como demostran as
evidencias o elevado desemprego turra dos salarios a baixa: os traballadores
teñen menos forza para presionar e
conseguir subas salariais e os empresarios teñen mais capacidade para seren aínda
mais duros e oporse as demandas salariais. Como os prezos están relacionados
cos custos laborais medios, unha baixa nos salarios repercute nos custos
laborais i estes nos prezos. Velaí por caso unha das causas da deflación en
Galiza i en España: o elevado desemprego. A ecuación é sinxela: elevado
desemprego-caída dos salarios nominais-caída da demanda agregada-baixa nos
prezos-deflación”.
Por todo o
sinalado atrévome a asegurar que as recentes medidas do BCE non terán efecto
positivo algún sobre o crecemento económico e a creación de emprego en Europa
senón que polo contrario viran a perpetuar a situación actual. Algo que
confirma a grande responsabilidade, que non única, do BCE na longa prolongación
deste fonda crise.
Manoel Barbeitos Alcántara.
No hay comentarios:
Publicar un comentario